.png "صدای لنت در حین حرکت")
علت صدای لنت ترمز در حین حرکت چیست؟
صدای لنت ترمز در هنگام حرکت خودرو، مخصوصاً زمانی که هنوز پدال ترمز فشرده نشده، یکی از شایع‌ترین دغدغه‌های رانندگان است. بسیاری از افراد این صدا را با مشکلات سیستم تعلیق یا لاستیک‌ها اشتباه می‌گیرند، در حالی که معمولاً منشأ آن خود لنت ترمز یا دیسک ترمز است.
این صدا می‌تواند به‌صورت سوت، ساییدگی، تق‌تق یا جیرجیر ممتد شنیده شود و هرکدام معنای متفاوتی دارد.
برای مثال:
-
صدای سوت نازک معمولاً نشان‌دهنده‌ی سایش سطح لنت یا تماس فلز با فلز است.
-
صدای تق‌تق منقطع بیشتر به نصب نادرست، لق بودن پین یا شکستگی فنر نگهدارنده مربوط است.
-
صدای ساییدگی خشک در بیشتر مواقع نشانه‌ی تجمع گرد و زنگ‌زدگی روی سطح دیسک است.
نکته مهم این است که اگر این صدا در سرعت پایین یا هنگام ترمزگیری بیشتر می‌شود، باید جدی گرفته شود، زیرا ممکن است نشان‌دهنده‌ی پایان عمر لنت باشد.
تفاوت صدای لنت ترمز جلو و عقب در حرکت
در اغلب خودروهای سواری، بخش اعظم نیروی ترمز روی چرخ‌های جلو متمرکز است. بنابراین طبیعی است که صدای ناشی از لنت ترمز جلو بیشتر شنیده شود.
با این حال، اگر صدا از قسمت عقب بیاید، معمولاً به دلیل موارد زیر است:
-
نصب نادرست لنت‌های کاسه‌ای عقب
-
خرابی یا گیرکردن فنرهای نگهدارنده
-
خشک شدن یا شکستگی صفحه پشت لنت
در خودروهای جدیدتر که هر چهار چرخ دیسکی هستند، صدای لنت عقب معمولاً نرم‌تر و بم‌تر است و اغلب به دلیل گردوغبار یا زنگ سطحی به‌وجود می‌آید.
آیا صدای لنت ترمز در حرکت خطرناک است؟
در بسیاری از موارد، صدای خفیف لنت در حرکت موقتی و بی‌خطر است، مخصوصاً بعد از شست‌وشوی خودرو یا توقف طولانی‌مدت.
اما اگر صدا:
-
پیوسته و بلند باشد،
-
همراه با کاهش قدرت ترمزگیری باشد،
-
یا فقط از یک سمت خودرو بیاید،
باید حتماً سیستم ترمز بررسی شود. در چنین مواردی ممکن است پد لنت کاملاً ساییده شده باشد یا دیسک تاب برداشته باشد که در ادامه باعث لرزش پدال یا فرمان نیز می‌شود.
چرا این صدا در خودروهای جدید بیشتر شنیده می‌شود؟
یکی از نکات جالب این است که در خودروهای جدید، مخصوصاً مدل‌های چینی و کره‌ای، صدای لنت ترمز در حرکت بیشتر احساس می‌شود.
علتش استفاده از لنت‌های نیمه‌فلزی یا سرامیکی سخت‌تر است که در عوض عمر بیشتری دارند اما در دمای پایین صدای بیشتری تولید می‌کنند.
به همین دلیل، صدای «سوت سبک» در هوای سرد یا بعد از بارندگی معمولاً طبیعی است و پس از چند دقیقه رانندگی از بین می‌رود.
دلایل اولیه‌ی صدای لنت ترمز در حرکت
۱. گردوغبار و ذرات فلزی بین لنت و دیسک
این ذرات در اثر اصطکاک زیاد به سطح چسبیده و صدای ساییدگی ایجاد می‌کنند.
۲. زنگ‌زدگی سطح دیسک پس از شست‌وشو یا توقف طولانی
وقتی خودرو چند روز بی‌حرکت بماند، سطح دیسک اکسید می‌شود و با اولین حرکت صدای خفیفی ایجاد می‌کند.
۳. گرم شدن بیش‌ازحد لنت و خشک شدن رزین سطح آن
این اتفاق در رانندگی‌های طولانی یا سراشیبی زیاد می‌افتد. لایه‌ی سطحی سخت شده و صدای جیغ ایجاد می‌کند.
۴. کیفیت پایین لنت یا استفاده از نمونه‌های تقلبی
متأسفانه لنت‌های بی‌کیفیت (معمولاً بدون نشان استاندارد و هولوگرام) در بازار زیادند و سریعاً دچار ناهنجاری صوتی می‌شوند.
۵. نبود چسب ضدصدا یا گریس مخصوص پشت لنت
در نصب اصولی لنت، باید پشت صفحه‌ی فلزی پد از گریس مخصوص استفاده شود تا از لرزش و ایجاد صدا جلوگیری کند.
دلایل فنی صدای لنت ترمز در حرکت و روش‌های برطرف کردن آن
۱. لنت ترمز بی‌کیفیت یا غیراستاندارد
یکی از اصلی‌ترین دلایل صدای آزاردهنده در حرکت، استفاده از لنت‌هایی است که از مواد اولیه ضعیف یا ترکیبات نامناسب ساخته شده‌اند.
در بسیاری از نمونه‌های تقلبی یا ارزان، برای کاهش هزینه تولید، از پودر آهن، براده آلومینیوم و مواد رزینی خشک استفاده می‌شود که باعث اصطکاک ناپایدار می‌شود.
به‌مرور زمان، این مواد سطح دیسک را خط می‌اندازند و هنگام چرخش چرخ، صدایی شبیه سوت ممتد یا تق‌تق خفیف ایجاد می‌کنند.
در این شرایط، حتی اگر ترمز نگیرید، سطح ناصاف لنت با دیسک تماس دارد و صدا دائمی می‌شود.
راه‌حل:
-
تعویض لنت با برند معتبر و دارای استاندارد (مانند پارس لنت صادراتی، هایکیو کره، افورتیس یا امکو)
-
بررسی تاریخ تولید، هولوگرام و بسته‌بندی
-
در صورت نصب لنت جدید، بهتر است دیسک نیز ساب زده شود تا سطح تماس یکنواخت گردد
۲. تاب‌داشتگی یا موج‌دار شدن سطح دیسک ترمز
وقتی دیسک ترمز در اثر حرارت بالا، ترمزگیری مکرر یا نصب نادرست چرخ‌ها تاب برمی‌دارد، سطح تماس لنت و دیسک در هر چرخش تغییر می‌کند.
این موضوع باعث لرزش جزئی و صدای تق‌تق منظم می‌شود، مخصوصاً زمانی که خودرو در سرعت پایین حرکت می‌کند ولی پدال ترمز فشرده نیست.
تاب دیسک معمولاً در اثر داغ شدن ناگهانی و خنک شدن سریع (مثلاً شستن چرخ داغ) به وجود می‌آید. در این حالت، بخش‌هایی از فلز منبسط شده و شکل موجی پیدا می‌کند.
نشانه‌ها:
-
لرزش فرمان یا پدال هنگام ترمز
-
صدای منقطع با ریتم ثابت هنگام حرکت
-
احساس مقاومت در چرخ هنگام چرخش آزاد
راه‌حل:
-
بازدید دقیق دیسک با ساعت اندیکاتور برای تشخیص تاب
-
در صورت تاب جزئی، ساب‌زدن دیسک (تراش سطحی) کافی است
-
در موارد شدید، دیسک باید تعویض شود
۳. نبود گریس یا چسب مخصوص در پشت لنت (Anti-squeal paste)
پشت هر لنت ترمز، یک صفحه فلزی قرار دارد که هنگام ترمزگیری، در تماس با پیستون کالیپر است.
در نصب اصولی باید بین این دو سطح، از گریس سیلیکونی مقاوم به حرارت یا چسب ضدصدا استفاده شود تا لرزش‌های فرکانس بالا جذب شود.
اگر نصاب از این مرحله غافل شود یا از گریس نامناسب استفاده کند، هنگام حرکت خودرو حتی بدون ترمز گرفتن، ارتعاشات جزئی باعث ایجاد سوت فلزی تیز و آزاردهنده می‌شود.
راه‌حل:
-
باز کردن لنت‌ها و استفاده از گریس مخصوص ترمز (مثلاً Liqui Moly یا Permatex Brake Lube)
-
تمیز کردن کامل پشت پد از چربی و گرد
-
بررسی سلامت فنرها و خارهای نگهدارنده
۴. خشک شدن سطح لنت در اثر حرارت بالا
در رانندگی‌های طولانی، سراشیبی یا ترافیک‌های سنگین، دمای سطح لنت به بیش از ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
رزین و چسب‌های موجود در ترکیب لنت در این دما خشک و سخت می‌شوند و سطحی براق (Glazed) ایجاد می‌کنند.
این سطح براق هنگام تماس با دیسک صدایی شبیه جیغ ممتد فلز روی فلز تولید می‌کند.
نشانه‌ها:
-
صدای جیغ حتی در حرکت نرم
-
کاهش محسوس قدرت ترمزگیری
-
رنگ مایل به آبی یا براق شدن سطح لنت
راه‌حل:
-
تعویض لنت در صورت براق شدن سطح
-
یا در حالت خفیف، باز کردن لنت و سمباده‌زدن سطح تماس با زبری ۱۰۰ یا ۱۲۰ برای از بین بردن لعاب حرارتی
-
در شرایط کوهستانی یا رانندگی طولانی، استفاده از لنت سرامیکی مقاوم به حرارت بالا توصیه می‌شود
۵. گرد و زنگ روی دیسک پس از شست‌وشوی خودرو
اگر بعد از کارواش، خودرو را سریع متوقف کرده و بدون خشک شدن با آب سرد تماس پیدا کند، سطح دیسک دچار اکسید سطحی می‌شود.
در این حالت، وقتی خودرو دوباره به حرکت درمی‌آید، ذرات زنگ بین لنت و دیسک گیر می‌کند و صدای ساییدگی خفیف تا چند دقیقه اول حرکت طبیعی است.
اما اگر این صدا ادامه پیدا کند، به مرور سطح دیسک ناهموار می‌شود.
راه‌حل:
-
پس از کارواش، حداقل ۵ دقیقه رانندگی آرام برای خشک شدن سیستم ترمز
-
استفاده از اسپری تمیزکننده دیسک (Brake Cleaner) برای از بین بردن ذرات زنگ
-
خشک کردن دستی با فشار باد در کارواش‌ها
۶. نصب نادرست لنت یا لق بودن پین‌ها
در صورتی که هنگام نصب، خار فلزی، پین‌ها یا فنر نگهدارنده در جای خود درست قرار نگرفته باشند، هنگام حرکت چرخ، لنت کمی جابجا می‌شود و صدای تق‌تق فلزی شنیده می‌شود.
این خطا معمولاً در نصب دستی یا توسط مکانیک‌های غیرتخصصی رخ می‌دهد.
راه‌حل:
-
باز کردن کامل مجموعه کالیپر و بررسی قرارگیری صحیح پین‌ها
-
استفاده از کیت تعمیر لنت در صورت شکستگی یا خوردگی قطعات
-
اطمینان از سفت بودن پیچ‌های کالیپر و محور
۷. جنس نامتناسب لنت با دیسک ترمز
برخی رانندگان بدون توجه به جنس دیسک، از لنت‌هایی استفاده می‌کنند که ترکیبشان با سطح دیسک سازگار نیست.
مثلاً استفاده از لنت سرامیکی روی دیسک چدنی باعث صدای سوت و کاهش اصطکاک می‌شود.
در مقابل، لنت نیمه‌فلزی روی دیسک آلومینیومی باعث خوردگی بیش از حد می‌گردد.
راه‌حل:
-
برای دیسک‌های چدنی، لنت نیمه‌فلزی یا ارگانیک توصیه می‌شود.
-
برای دیسک‌های اسپرت سوراخ‌دار یا خنک‌شونده، لنت سرامیکی یا کربن‌سرامیک مناسب‌تر است.
-
همیشه از مشاوره فروشگاه‌های تخصصی مانند شهر لنت استفاده کنید تا انتخاب فنی و بی‌صدا داشته باشید.
روش‌های برطرف کردن صدای لنت ترمز در حین حرکت و نکات نگهداری اصولی
۱. تمیز کردن سیستم ترمز و دیسک‌ها
یکی از ساده‌ترین اما مؤثرترین روش‌ها برای رفع صدای لنت در حرکت، تمیز کردن کامل مجموعه‌ی ترمز هست.
در بسیاری از موارد، فقط گرد ترمز، شن‌ریزه یا ذرات زنگ روی سطح دیسک عامل ایجاد صداست.
برای این کار:
-
چرخ باز شود تا دسترسی کامل به دیسک و کالیپر وجود داشته باشد.
-
با استفاده از اسپری Brake Cleaner یا تینر مخصوص ترمز، سطح دیسک و پد تمیز شود.
-
در هنگام تمیزکاری از دمیدن هوا با فشار زیاد خودداری کنید چون ذرات آزبست موجود در گرد لنت ممکن است استنشاق شوند.
-
بعد از تمیز کردن، با دستمال خشک و بدون پرز، سطح را پاک کنید تا هیچ چربی باقی نماند.
پس از نصب مجدد، چند ترمز نرم گرفته شود تا سطح تماس مجدداً تنظیم شود (فرآیند Bedding).
۲. استفاده از گریس مخصوص پشت لنت (Anti-Squeal Grease)
این گریس که مخصوص سیستم ترمز طراحی شده، در پشت پد لنت و محل تماس با پیستون استفاده می‌شود.
وظیفه‌اش جذب لرزش‌های فرکانس بالا و جلوگیری از صدای فلزی است.
مراحل نصب:
-
پشت پد لنت تمیز و خشک شود.
-
مقدار کمی گریس به‌صورت یکنواخت روی سطح فلزی مالیده شود.
-
از تماس گریس با سطح اصطکاکی لنت (قسمت جلویی) به‌شدت پرهیز شود.
-
پس از نصب، چند ترمز نرم برای اطمینان از تثبیت انجام شود.
نکته:
گریس معمولی، واسکازین یا گریس نسوز موتور به هیچ وجه مناسب نیست.
فقط از گریس‌های مخصوص ترمز مثل برندهای Permatex، Liqui Moly یا Textar استفاده شود.
۳. ساب زدن سطح لنت یا دیسک در موارد لعاب‌زدگی
اگر سطح لنت یا دیسک در اثر حرارت زیاد براق شده (Glazing)، باید با سمباده ۱۰۰ یا ۱۲۰ روی سطح تماس لنت به‌صورت دایره‌ای سایش سبک انجام شود تا لایه‌ی خشک و سخت از بین برود.
در صورت وجود دستگاه تراش سطح دیسک، بهتر است سطح دیسک نیز به ضخامت ۰.۲ تا ۰.۳ میلی‌متر تراش داده شود تا یکنواخت گردد.
این کار باعث بازگشت اصطکاک نرمال و حذف صدای جیغ فلزی می‌شود.
۴. استفاده از لنت‌های با فرمول ترکیبی استاندارد
اگر پس از تمام سرویس‌ها هنوز صدا ادامه داشت، به احتمال زیاد جنس لنت با شرایط رانندگی شما سازگار نیست.
برای مثال:
-
در شهرهای سرد و مرطوب، لنت سرامیکی با چسب نرم‌تر عملکرد بهتری دارد.
-
در مناطق کوهستانی یا گرم، لنت نیمه‌فلزی مقاوم به حرارت بالا انتخاب مناسب‌تری است.
در فروشگاه شهر لنت، برندهایی مانند پارس لنت صادراتی، افورتیس، هایکیو کره، الیگ و امکو بر اساس نوع خودرو و شرایط رانندگی دسته‌بندی شده‌اند.
استفاده از برند مناسب علاوه بر حذف صدا، عمر دیسک را هم افزایش می‌دهد.
۵. تنظیم اصولی کالیپر و فنرهای نگهدارنده
در بسیاری از خودروها، صدای فلزی منقطع ناشی از لق بودن پین‌ها یا فنرهای روی لنت است.
در سرویس کامل ترمز باید:
-
محل قرارگیری پین‌ها گریس‌کاری شود.
-
فنرهای قدیمی یا زنگ‌زده تعویض شوند.
-
فاصله آزاد پد درون کالیپر بررسی شود تا لق نزند.
این مورد معمولاً با یک سرویس ساده برطرف می‌شود اما در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به خوردگی سطح دیسک یا شکستگی پین منجر شود.
۶. اجتناب از شست‌وشوی خودرو در حالت داغ
یکی از اشتباهات رایج رانندگان، شستن چرخ‌ها بلافاصله بعد از رانندگی طولانی است.
این کار باعث شوک حرارتی در دیسک و تاب‌برداشتن آن می‌شود که بعداً با صدای تق‌تق یا لرزش خودش را نشان می‌دهد.
بهتر است حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه از توقف خودرو بگذرد تا سیستم ترمز خنک شود و سپس کارواش انجام شود.
۷. انجام سرویس دوره‌ای سیستم ترمز
سرویس منظم ترمز یکی از کم‌هزینه‌ترین روش‌ها برای پیشگیری از صداست.
در هر ۲۰ هزار کیلومتر یا هر ۶ ماه، توصیه می‌شود:
-
ضخامت لنت‌ها اندازه‌گیری شود (نباید کمتر از ۳ میلی‌متر باشد).
-
دیسک‌ها از نظر تاب، ترک و زنگ بررسی شوند.
-
گریس پین‌های کالیپر تجدید شود.
-
روغن ترمز بررسی و در صورت تیره شدن تعویض گردد.
این سرویس‌ها علاوه بر رفع صدا، ایمنی سیستم ترمز را نیز چندبرابر می‌کنند.
پرسش‌های متداول درباره صدای لنت در حرکت
۱. آیا صدای لنت ترمز در حرکت بدون ترمز گرفتن طبیعی است؟
در مواردی مثل بعد از شست‌وشو، پارک طولانی یا هوای مرطوب، صدای خفیف ساییدگی طبیعی است و پس از چند دقیقه رانندگی از بین می‌رود.
اما اگر صدا مداوم و با افزایش سرعت بیشتر شود، نیاز به بررسی فنی دارد.
۲. چرا لنت ترمز جدید صدا می‌دهد؟
لنت نو معمولاً تا چند کیلومتر اولیه کمی صدا دارد، چون هنوز سطح تماس بین لنت و دیسک یکنواخت نشده است (مرحله Bedding).
این صدا موقت است و نباید بیش از ۲۰۰ کیلومتر ادامه پیدا کند.
۳. صدای تق‌تق از ترمز عقب در حرکت به چه معناست؟
در خودروهایی با ترمز کاسه‌ای عقب، ممکن است فنر نگهدارنده یا مکانیزم تنظیم خودکار دچار لقی شود.
در ترمزهای دیسکی، احتمال شکستگی خار یا فرسودگی پین‌ها وجود دارد.
۴. آیا می‌توان از اسپری سیلیکون یا روغن برای حذف صدای لنت استفاده کرد؟
به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. این اسپری‌ها ممکن است سطح لنت را لغزنده کنند و قدرت ترمزگیری را کاهش دهند.
فقط از اسپری مخصوص Brake Cleaner یا چسب ضدصدا استفاده کنید.
۵. آیا صدای لنت در هوای سرد طبیعی است؟
بله، در هوای خیلی سرد یا مرطوب، به دلیل انقباض فلزات و خشک شدن سطح لنت، صداهای سوت کوتاه طبیعی است.
اما در صورت ماندگاری یا تشدید صدا باید بررسی شود.
جمع‌بندی نهایی
صدای لنت ترمز در حین حرکت همیشه نشانه خرابی جدی نیست، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند هزینه‌های زیادی ایجاد کند.
با رعایت نکات نگهداری، استفاده از لنت‌های باکیفیت و انجام سرویس‌های دوره‌ای می‌توان تقریباً تمام صداهای مزاحم سیستم ترمز را از بین برد.
اگر نیاز به مشاوره انتخاب لنت برای خودروی خاصی دارید،
فروشگاه شهر لنت به‌صورت تخصصی بر اساس نوع خودرو و برند، بهترین گزینه را پیشنهاد می‌دهد.
نظرات کاربران