علت صدای ترمز در هوای سرد و زمستانی چیست ؟ راه حل فوری

تقریباً هر راننده‌ای این صحنه را تجربه کرده:
صبح زود، هوا سرده، ماشین تازه روشن شده،
اولین ترمز…
یه صدای سوت، جیغ یا خش‌خش از چرخ‌ها بلند می‌شه.

نکته مهم اینجاست که این صداها در زمستان خیلی شایع‌تر از بقیه فصل‌ها هستن و همیشه هم نشانه خرابی جدی نیستند. برای فهمیدن دلیلش، باید چند عامل هم‌زمان رو کنار هم ببینیم.

سرد بودن دیسک و لنت؛ اولین عامل صدا

در هوای سرد:

• دیسک ترمز کاملاً سرد است

• لنت هم به دمای کاری نرسیده

• سطح تماس اصطکاکی هنوز پایدار نشده

در این شرایط، تماس اولیه لنت و دیسک می‌تواند باعث:

• سوت کشیدن

• صدای جیغ کوتاه

• یا خش‌خش لحظه‌ای

این صدا معمولاً:

• در چند ترمز اول شنیده می‌شود

• بعد از گرم شدن سیستم کم می‌شود یا از بین می‌رود

رطوبت شبانه و تشکیل لایه نازک روی دیسک

در زمستان، شب‌ها:

• رطوبت هوا بالاست

• شبنم روی دیسک ترمز می‌نشیند

• گاهی لایه بسیار نازک زنگ سطحی تشکیل می‌شود

صبح که حرکت می‌کنی:

• لنت این لایه را می‌سابد

• صدای خش‌دار یا سوت‌مانند ایجاد می‌شود

این نوع صدا:

• معمولاً بعد از چند بار ترمز گرفتن از بین می‌رود

• خطرناک نیست، اما طبیعی همیشگی محسوب نمی‌شود

انقباض فلزات در سرما و تغییر فاصله‌ها

فلزات در سرما منقبض می‌شوند و سیستم ترمز هم از فلز ساخته شده است:

• دیسک

• کالیپر

• شیم‌ها

• پایه‌های نگه‌دارنده لنت

در هوای سرد:

• فاصله‌های بسیار ریز تغییر می‌کند

• لنت ممکن است کمی لق یا برعکس، سفت شود

• تماس غیر یکنواخت ایجاد شود

نتیجه:

• صدای سوت یا تقه در شروع حرکت

• مخصوصاً هنگام ترمزگیری آرام

ترکیب لنت و حساسیت آن به سرما

همه لنت‌ها در سرما رفتار یکسانی ندارند.

بعضی لنت‌ها:

• در دمای پایین سفت‌تر می‌شوند

• دیرتر به اصطکاک ایده‌آل می‌رسند

• در تماس اولیه صدا تولید می‌کنند

لنت‌هایی با کیفیت پایین یا ترکیب نامناسب:

• در زمستان پرصدا‌تر می‌شوند

• حتی اگر در تابستان بی‌صدا بوده‌اند

به همین دلیل است که خیلی‌ها می‌گویند:
«تابستون صدا نداشت، زمستون صدا افتاده»

نقش گرد و خاک، گل و نمک جاده در زمستان

در فصل سرما:

• جاده‌ها گل‌آلودترند

• نمک و مواد ضدیخ پاشیده می‌شود

• آلودگی راحت‌تر وارد مجموعه ترمز می‌شود

این آلودگی‌ها:

• بین لنت و دیسک قرار می‌گیرند

• اصطکاک غیرطبیعی ایجاد می‌کنند

• باعث صدای ساییدگی می‌شوند

اگر خودرو مدتی شسته نشود، این مشکل تشدید می‌شود.

چرا صدای ترمز صبح‌ها بیشتر است؟

چون صبح:

• دما در پایین‌ترین حد است

• رطوبت بیشترین مقدار را دارد

• سیستم ترمز کاملاً سرد است

به همین دلیل:

• اولین ترمزهای روز بیشترین صدا را دارند

• بعد از چند دقیقه رانندگی، صدا کمتر می‌شود

چه صداهایی در زمستان طبیعی‌اند و کدام‌ها هشدارند؟

اول بذار یه خط مرزی مشخص کنیم.
همه صداهای ترمز در هوای سرد خطرناک نیستند، اما بعضی‌ها نباید نادیده گرفته شوند.

صداهایی که معمولاً طبیعی‌اند:

• سوت کوتاه در اولین ترمزهای صبح

• خش‌خش ملایم که بعد از چند دقیقه رانندگی از بین می‌رود

• صدایی که فقط در هوای خیلی سرد شنیده می‌شود

این صداها اغلب به سردی، رطوبت یا لایه سطحی روی دیسک مربوط‌اند.

اما صداهایی که هشدار محسوب می‌شوند:

• صدای جیغ بلند و مداوم

• صدای ساییدگی فلز روی فلز

• صدایی که حتی بعد از گرم شدن خودرو ادامه دارد

• صدایی که با لرزش پدال یا فرمان همراه است

این‌ها معمولاً نشانه مشکل واقعی در لنت، دیسک یا مجموعه ترمز هستند.

ارتباط صدای ترمز زمستانی با تمام شدن لنت

در زمستان، لنتی که به آخر عمرش نزدیک شده:

• سریع‌تر صدا می‌دهد

• در هوای سرد واضح‌تر خودش را نشان می‌دهد

• نسبت به تابستان پرصداتر می‌شود

چون:

• لایه اصطکاکی نازک شده

• تماس فلزی بیشتر شده

• سرما واکنش لنت را خشن‌تر می‌کند

خیلی وقت‌ها صدای زمستانی ترمز، اولین هشدار تمام شدن لنت است؛ حتی اگر هنوز قدرت ترمزگیری قابل قبول به نظر برسد.

نقش نصب نادرست لنت در تشدید صدا در سرما

لنتی که درست نصب نشده باشد، در زمستان بیشتر صدا می‌دهد. مثلاً:

• شیم ضدصدا نصب نشده یا جابه‌جا شده

• لنت در جای خودش لق است

• پایه‌های نگه‌دارنده تمیز نشده‌اند

• گریس مخصوص پشت لنت استفاده نشده

در هوای گرم شاید این ایرادها خودش را نشان ندهند،
اما در سرما، با انقباض قطعات، صدا فوراً ظاهر می‌شود.

چرا بعضی ترمزها فقط هنگام ترمز آرام صدا می‌دهند؟

این سؤال خیلی پرتکرار است.

در ترمزگیری آرام:

• فشار کم است

• تماس لنت و دیسک ناپایدارتر است

• لرزش‌های ریز ایجاد می‌شود

در هوای سرد، این لرزش‌ها:

• تبدیل به سوت یا جیغ می‌شوند

• مخصوصاً در سرعت پایین شنیده می‌شوند

اما وقتی محکم‌تر ترمز می‌گیری:

• تماس یکنواخت‌تر می‌شود

• صدا قطع یا کمتر می‌شود

این حالت معمولاً به ترکیب لنت و شرایط دمایی مربوط است.

تأثیر دیسک ترمز سرد یا تاب‌دار در زمستان

اگر دیسک:

• کمی تاب داشته باشد

• سطحش یکنواخت نباشد

• یا دچار زنگ سطحی نامنظم شده باشد

در زمستان:

• صدا شدیدتر شنیده می‌شود

• لرزش خفیف همراه صدا ایجاد می‌شود

• ترمزگیری نرم انجام نمی‌شود

سرما این ایرادها را پنهان نمی‌کند؛ برعکس، پررنگ‌ترشان می‌کند.

چرا بعد از شست‌وشوی خودرو در زمستان صدا بیشتر می‌شود؟

بعد از شست‌وشو:

• آب بین لنت و دیسک می‌ماند

• در هوای سرد دیرتر خشک می‌شود

• گاهی حتی یخ می‌زند

اولین ترمزها بعد از شست‌وشو:

• با صدای شدیدتری همراه‌اند

• حس خشکی یا سفتی دارند

به همین دلیل توصیه می‌شود بعد از شستن خودرو در زمستان:

• چند بار ترمز ملایم گرفته شود

• تا رطوبت از سیستم خارج شود

آیا صدای ترمز زمستانی همیشه نیاز به تعمیر دارد؟

نه همیشه.
اما اگر یکی از این حالت‌ها وجود دارد، بررسی لازم است:

• صدا دائمی است

• با گرم شدن هم قطع نمی‌شود

• همراه لرزش یا کشیدن خودروست

• بوی داغی یا سوختگی حس می‌شود

در این شرایط:

• احتمال خرابی لنت

• یا مشکل در دیسک

• یا ایراد در نصب

بالاست و بی‌توجهی می‌تواند هزینه را چند برابر کند.

چطور صدای ترمز در هوای سرد را کمتر کنیم؟

چند راهکار ساده اما مؤثر:

• استفاده از لنت با ترکیب مناسب هوای سرد

• سرویس و تمیزکاری مجموعه ترمز قبل از زمستان

• نصب صحیح شیم و متعلقات لنت

• پرهیز از ترمزگیری‌های خیلی آرام و طولانی در شروع حرکت

• خشک کردن ترمز بعد از شست‌وشو یا رانندگی در برف

این کارها هم صدا را کم می‌کند، هم عمر قطعات را بالا می‌برد.

نقش طراحی سیستم ترمز در صدای زمستانی

همه خودروها توی زمستان به یک اندازه صدا نمی‌دن.
دلیلش برمی‌گرده به طراحی سیستم ترمز.

در بعضی خودروها:

• کالیپر شناور ساده استفاده شده

• شیم‌ها و ضربه‌گیرها حداقلی‌اند

• عایق صوتی مجموعه ترمز ضعیف‌تره

این طراحی‌ها در هوای سرد:

• لرزش‌های ریز بیشتری تولید می‌کنن

• صدا راحت‌تر منتقل می‌شه

• مخصوصاً در سرعت پایین و ترمز نرم

به همین خاطره که دو خودرو با لنت مشابه، رفتار صوتی کاملاً متفاوتی دارن.

اثر اختلاف دمای ناگهانی روی صدای ترمز

یکی از عوامل کمتر گفته‌شده، شوک دماییه.

فرض کن:

• شب ماشین تو هوای زیر صفر پارکه

• صبح بلافاصله حرکت می‌کنی

• اولین ترمز رو می‌گیری

در این لحظه:

• دیسک کاملاً منقبضه

• لنت هنوز به دمای کاری نرسیده

• تماس اصطکاکی ناپایدار می‌شه

این اختلاف دما باعث:

• ارتعاش لحظه‌ای

• صدای جیغ یا سوت کوتاه

• یا صدای تق خفیف

می‌شه. این صداها معمولاً بعد از چند ترمز طبیعی از بین می‌رن.

چرا بعضی صداها فقط در سرعت پایین شنیده می‌شوند؟

در سرعت‌های پایین:

• فشار ترمز کمتره

• تماس لنت و دیسک یکنواخت نیست

• لرزش‌های فرکانس بالا ایجاد می‌شه

در هوای سرد، این لرزش‌ها:

• تقویت می‌شن

• تبدیل به صدای قابل شنیدن می‌شن

به همین دلیل:

• هنگام پارک

• تو ترافیک

• یا موقع دنده عقب

صدای ترمز بیشتر به گوش می‌رسه.

نقش دیسک‌های کهنه یا صیقلی در صدای زمستانی

دیسکی که:

• سطحش بیش‌ازحد صیقلی شده

• یا خط‌دار و موج‌دار شده

در زمستان:

• اصطکاک ناپایدار ایجاد می‌کنه

• لنت روی سطح می‌لغزه

• صدای سوت تیز تولید می‌شه

این مشکل در هوای گرم ممکنه خیلی محسوس نباشه،
اما سرما ضعف دیسک رو بی‌رحمانه رو می‌کنه.

آیا صدای ترمز زمستانی به سبک رانندگی ربط دارد؟

کاملاً.

رانندگانی که:

• زیاد ترمزهای خیلی نرم می‌گیرن

• پشت سر هم توقف‌های کوتاه دارن

• اجازه گرم شدن سیستم رو نمی‌دن

در زمستان:

• بیشتر با صدای ترمز روبه‌رو می‌شن

برعکس، رانندگی نرم اما قاطع (نه ترمزهای نصفه‌نیمه):

• تماس اصطکاکی پایدارتر ایجاد می‌کنه

• صدا رو کمتر می‌کنه

• به لنت هم آسیب نمی‌زنه

تفاوت صدای ترمز جلو و عقب در هوای سرد

در زمستان:

• ترمز جلو بیشتر صدا می‌ده چون فشار اصلی روشه

• اما ترمز عقب بیشتر دچار چسبندگی می‌شه

صدای جلو معمولاً:

• سوت یا جیغه

• زودتر هم قطع می‌شه

صدای عقب:

• خش‌خش‌ماننده

• گاهی با احساس سنگینی همراهه

• بیشتر بعد از پارک طولانی ایجاد می‌شه

شناخت این تفاوت کمک می‌کنه منبع صدا رو اشتباه تشخیص ندی.

چرا بعضی خودروها هر زمستان صدا می‌دن؟

اگر صدای ترمز:

• هر سال با شروع سرما برمی‌گرده

• حتی بعد از تعویض لنت

یعنی:

• ترکیب لنت با شرایط اقلیمی سازگار نیست

• یا طراحی سیستم ترمز مستعد صداست

• یا سرویس دوره‌ای درست انجام نمی‌شه

در این حالت، عوض کردن صرفِ لنت بدون توجه به این عوامل، مشکل رو ریشه‌ای حل نمی‌کنه.